Higienizacja zębów – na czym polega, ile trwa i jak często ją robić?

Podczas zabiegu higienizacji zostaje usunięta płytka nazębna, osad i kamień, co ogranicza krwawienie dziąseł, odświeża oddech i pomaga zapobiegać próchnicy oraz chorobom przyzębia. Higienizacja zębów może obejmować skaling, piaskowanie, polerowanie i fluoryzację. Czas trwania zabiegu to zwykle 30–60 min, zabieg jest z reguły dobrze tolerowany przez pacjentów. Higienizację należy powtarzać regularnie (zwykle co 6–12 mies.).

Czym jest higienizacja zębów?

Higienizacja to profesjonalne oczyszczanie jamy ustnej wykonywane w gabinecie stomatologicznym przez higienistkę lub dentystę. Podczas zabiegu usuwa się płytkę nazębną, kamień, osad i przebarwienia, które gromadzą się na zębach mimo regularnego mycia.

Higienizacja jest zabiegiem bezbolesnym. Niektóre osoby mogą odczuwać lekki dyskomfort, szczególnie jeśli mają nadwrażliwość zębów i dziąseł. W razie potrzeby stomatolog może zastosować żel lub znieczulenie miejscowe.

Czas trwania zabiegu zależy od ilości kamienia i zakresu pracy, ale najczęściej wynosi od 30 do 60 minut. To niewiele, biorąc pod uwagę, że efekt czystości i świeżości utrzymuje się przez wiele miesięcy.

Według Europejskiej Federacji Periodontologicznej regularne usuwanie kamienia znacząco zmniejsza ryzyko zapaleń dziąseł i paradontozy – chorób, które mogą prowadzić do utraty zębów.

Na czym polega zabieg higienizacji zębów? Co obejmuje?

Zanim specjalista przystąpi się do zabiegu, przeprowadza wywiad medyczno-stomatologiczny: zapyta o stan jamy ustnej, zdrowia ogólnego, przyjmowane leki, choroby przewlekłe, historię stomatologiczną. Także ocenia stan dziąseł, obecność zapaleń, kieszonek przyzębnych, kamienia nazębnego.

Zabieg składa się z kilku etapów, które mogą różnić się w zależności od potrzeb pacjenta:

• Skaling – usuwa twardy kamień nazębny za pomocą ultradźwięków.
• Piaskowanie – delikatnie ściera osady i przebarwienia, np. po kawie czy winie.
• Polerowanie – wygładza powierzchnię zębów, aby płytka wolniej się odkładała.
• Fluoryzacja – wzmacnia szkliwo i chroni przed próchnicą.

Skaling (usuwanie kamienia nazębnego)

Skaling polega na usunięciu kamienia nazębnego — czyli stwardniałej postaci płytki nazębnej — zarówno nad dziąsłem, jak i ewentualnie częściowo pod dziąsłem. Najczęściej stosuje się skaler ultradźwiękowy oraz narzędzia ręczne.

W tym etapie usuwa się twarde złogi, które mogą powodować podrażnienia dziąseł, krwawienie, odsłanianie szyjek zębowych.

Piaskowanie (usuwanie osadów i przebarwień)

Po skalingu często przechodzi się do piaskowania zębów – czyli użycia strumienia powietrza, wody i proszku (np. wodorowęglan sodu, glicyna) w celu usunięcia miękkich osadów i przebarwień (np. po kawie, herbacie, papierosach). Ten etap pozwala dotrzeć w miejsca trudno dostępne standardowemu skalerowi.

Polerowanie (polishing)

Po usunięciu złogów i osadów zęby są wygładzane specjalnymi pastami polerującymi i narzędziami (gumki, szczotki). Celem jest uzyskanie gładkiej powierzchni szkliwa, która wolniej magazynuje płytkę i kamień. Polerowanie jest także częścią estetycznego efektu zabiegu — zęby wydają się „lśniące”. 

Fluoryzacja (wzmacnianie szkliwa)

W wielu pakietach higienizacji zamyka się zabieg fluoryzacji — czyli nałożenie lakieru fluorkowego lub żelu fluorkowego na powierzchnie zębów. Fluor wzmacnia szkliwa, zwiększa odporność na próchnicę i zmniejsza nadwrażliwość.

Po zabiegu warto odczekać około 30 minut przed jedzeniem i piciem. Jeśli wykonywana była fluoryzacja, lepiej wstrzymać się z posiłkiem nawet do 2 godzin. Przez kilka godzin unikaj barwiących produktów – kawy, herbaty, buraków czy czerwonego wina.

Co daje higienizacja jamy ustnej?

Korzyści są widoczne od razu po zabiegu:

• zęby stają się czystsze i jaśniejsze,
• oddech jest świeższy,
• dziąsła przestają krwawić,
• zmniejsza się ryzyko próchnicy i paradontozy,
• szkliwo zostaje wzmocnione.

To zabieg, który wpływa nie tylko na wygląd, ale przede wszystkim na zdrowie jamy ustnej.

Jak często wykonywać pełną higienizację zębów?

Specjaliści zalecają wykonywać higienizację co 6–12 miesięcy. U osób, które palą papierosy, piją dużo kawy, herbaty czy wina, a także u pacjentów z chorobami przyzębia, warto robić ją częściej – nawet co 3–6 miesięcy.

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów o higienizację zębów

Czy higienizacja wybiela zęby?

Zabieg nie jest wybielaniem chemicznym, ale usuwa przebarwienia i osady, dzięki czemu zęby stają się jaśniejsze i bardziej błyszczące.

Czy higienizacja zębów jest bezpieczna w ciąży?

Tak, w większości przypadków higienizacja w ciąży jest bezpieczna, szczególnie w drugim trymestrze. Należy jednak poinformować stomatologa o ciąży przed zabiegiem.

Ile kosztuje higienizacja zębów?

Cena higienizacji zależy od rodzaju pakietu i lokalizacji gabinetu. Średnio w Polsce koszt wynosi od 250 do 350 zł.

Bibliografia

1. Needleman, I., Suvan, J., Moles, D. R., & Nieri, M. (2015). Professional mechanical plaque removal for prevention of periodontal diseases in adults: Systematic review update. Journal of Clinical Periodontology, 42(S16), S12–S26. https://doi.org/10.1111/jcpe.12341 
2. Trombelli, L., Franceschetti, G., & Farina, R. (2015). Effect of professional mechanical plaque removal performed on a long-term, routine basis in the secondary prevention of periodontitis. Journal of Clinical Periodontology, 42(S16), S221–S236. https://doi.org/10.1111/jcpe.12339 
3. Slot, D. E., Valkenburg, C., & Van der Weijden, F. (2020). Mechanical plaque removal of periodontal-maintenance-patients: A systematic review and network meta-analysis. Journal of Clinical Periodontology, 47(S22), 107–125. https://doi.org/10.1111/jcpe.13270 
4. European Federation of Periodontology (EFP). (2019). Guidelines for the treatment of periodontitis: Prevention and supportive care. Retrieved from https://www.efp.org 
5. NICE (National Institute for Health and Care Excellence). (2004, updated 2021). Dental checks: Intervals between oral health reviews (CG19). London: NICE. Retrieved from https://www.nice.org.uk/guidance/cg19 
6. Cochrane Oral Health Group. (2018). Routine scale and polish for periodontal health in adults. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 12. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004625.pub5 
7. Marcenes, W., Kassebaum, N. J., Bernabé, E., Flaxman, A., Naghavi, M., Lopez, A., & Murray, C. J. L. (2013). Global burden of oral conditions in 1990–2010: A systematic analysis. Journal of Dental Research, 92(7), 592–597. https://doi.org/10.1177/0022034513490168
8. World Health Organization (WHO). (2022). Global Oral Health Status Report: Towards universal health coverage for oral health by 2030. Geneva: WHO. Retrieved from https://www.who.int/publications/i/item/9789240061484 
9. Van der Weijden, G. A., & Slot, D. E. (2011). Efficacy of professional mechanical plaque removal with and without adjunctive measures for the prevention of periodontitis. Journal of Clinical Periodontology, 38(Suppl. 11), 13–22. https://doi.org/10.1111/j.1600-051X.2011.01790.x 
10. American Dental Association (ADA). (2022). Fluoride varnish: Benefits and recommendations. Chicago, IL: ADA. Retrieved from https://www.ada.org 
11. Choi, S., & Lee, J. (2020). Patient discomfort during ultrasonic and hand scaling: A randomized clinical trial. International Journal of Dental Hygiene, 18(4), 363–369. https://doi.org/10.1111/idh.12464